დაფა, როგორც თვალსაჩინოება...

საკლასო დაფა შედის ისტორიის გაკვეთილის აღჭურვილობაში (რესურსებში). ის თითქმის შეუცვლელი დამხმარე საშუალებაა ისტორიის მასწავლებლისთვის თითოეულ გაკვეთილზე.
პირველ რიგში, საჭიროა, მასწავლებელმა გაიაზროს:
- როგორ გამოიყენოს საკლასო დაფა, რაც შეიძლება რაციონალურად?
- როგორ გადაანაწილოს მასზე დასამახსოვრებლად აუცილებელი მასალა, რაც შეიძლება უკეთესად და კომპოზიციურად?
გაკვეთილის მსვლელობის დროს, დაფაზე შეიძლება ჩაიწეროს თარიღები, სახელები, დასახელებები, გეოგრაფიული პუნქტები და ა.შ. ასევე, საშინაო დავალება გაკვეთილის ბოლო მომენტში.
ზოგჯერ დაფა დაკავებულია რეპროდუქციით, ცხრილებით, სქემებით. ასეთ დროს მასწავლებელმა წინასწარ უნდა გაითვალისწინოს სუფთა მინდორის ისეთი განაწილება, რომ ჩანაწერები და საილუსტრაციო მასალა ხელს კი არ უშლიდეს ერთმანეთს, არამედ ავსებდეს ერთი მეორეს. 
საერთოდ, დაფაზე ჩანაწერები  გამოიყენება მეტი თვალსაჩინოების,  სიცხადის, ცოდნის უკეთესი განმტკიცებისათვის.

როგორც წესი, მასწავლებელმა წინასწარ უნდა განსაზღვროს ჩანაწერების განლაგება, რათა არ მოხდეს დაფის ზედმეტი მასალით გადატვირთვა.

უმცროს კლასებში დაფაზე იწერება
1. გაკვეთილის თემა
2. ზოგჯერ შესასწავლი მასალის გეგმა

გაკვეთილის მსვლელობაში კი იწერება:

1. ახალი ტერმინები
2. ისტორიული მოღვაწეების სახელები
3. ქრონოლოგიური თარიღები.

ამასთან, თარიღები იწერება აუცილებლად დროის თანმიმდევრობის დაცვით.  ასევე, მნიშვნელოვანია, რომ თარიღები დაიწეროს შესაბამისი მოვლენებისა და ამბების დასახელებასთან ერთად.

უფროს კლასებში პრაქტიკაშია მხოლოდ თარიღების, ტერმინებისა და სახელების ჩაწერა.

დაფაზე ჩანაწერები კეთდება გარკვეული სისტემით. 
მარცხნიდან მარჯვნივ
ან სვეტებად ზემოდან ქვემოთ

 ჩანაწერები ისე უნდა გაკეთდეს, რომ ხელი არ შეუშალონ ნახატებს, ნახაზებს, სქემებს...

სასურველია, მასწავლებელმა წინასწარ თავის კონსპექტში დაგეგმოს (ჩაინიშნოს)  დაფაზე დასაწერად გამზადებული ტერმინები, თარიღები და ა.შ.
თუ მასწავლებელს გააჩნია ხატვის უნარი, მას შეუძლია თხრობის შესაბამისად ნახატიც გამოსახოს ცარცით დაფაზე.


გამოყენებული ლიტ-რა: ისტორიის სწავლების მეთოდიკა. თბილისი 1999 წ.

ავტორები:  სერგო  ვარდოსანიძე, ზოია  ჩიმაკაძე, ელგა  ცქიტიშვილი.

თვალსაჩინოებების გამოყენება ისტორიის გაკვეთილზე.

თვალსაჩინოების შერჩევისას მასწავლებელმა უნდა მიმართოს, პირველ რიგში, ისტორიის სასკოლო სახელმძღვანელოს, სადაც უხვადაა მოცემული სხვადასხვა სახის გამოსახულებები, ფოტოსურათები და ა.შ.

თვალსაჩინო მასალების გაკვეთილზე გამოსაყენებლად მასწავლებელი წინასწარ უნდა მოემზადოს. მან უნდა დაამუშაოს შესასწავლი თვალსაჩინო მასალა რამდენიმე ეტაპის მიხედვით. კერძოდ,
1. მომზადება აღქმისათვის
2. დემონსტრირება-შერჩევა
3. აღწერა და გარჩევა
4. საერთო დახასიათება.

1. მომზადება აღქმისათვის - ამ მომენტში არ უნდა შემოვიფარგლოთ თვალსაჩინოების უბრალოდ ჩვენებით. მაგ: მასწავლებელმა უნდა მისცეს მოსწავლეებს მოკლე ახსნა-განმარტება. უნდა გააცნოს მისი შექმნის ისტორია, დაახასიათოს იმ ეპოქის საზოგადოებრივ-ისტორიული პირობები და ა.შ.
2. დემონსტრირება-შერჩევა -  საჩვენებელი მასალა მოსწავლეთათვის მოსახერხებელ ადგილას უნდა იყოს გამოფენილი. ბავშვებს უნდა მიეცეთ მცირე დრო უხმოდ დაათვალიერონ თვალსაჩინოება. მას ყველა ადვილად უნდა ხედავდეს. ჩვენება უნდა იყოს მოკლე, გარკვეული და ნათელი.  საუბარი არ უნდა გადაიტვირთოს გადახვევებით, დამატებით დეტალებზე საუბრით და ა.შ.
3. ახსნა და გარჩევა - ეს მომენტი უნდა იყოს ნათელი და ლაკონური, მიზანმიმართული რაიმე კონკრეტულისაკენ. ჩვენება უნდა იყოს ზუსტი და თანმიმდევრობითი, ახსნილი პედაგოგის მიერ სიტყვიერად. აქცენტი უნდა გაკეთდეს მთავარსა და მნიშვნელოვანზე.
4. საერთო დახასიათება - დეტალურ დახასიათების შემდეგ აუცილებელია გაკეთდეს დასკვნითი საერთო დახასიათება, სადაც ხაზი გაესმება თვალსაჩინოების მთავარ აზრს და მნიშვნელობას მოცემულ თემაში.

ისტორიის შესასწავლად სხვადასხვა სახის თვალსაჩინოება გამოიყენება. ისინი შეიძლება დავყოთ 3 ჯგუფად. :

1. საგნობრივი
2. გამომსახველობითი
3 პირობით-გრაფიკული

საგნობრივ თვალსაჩინოებას მიეკუთვნება
1.მატერიალური კულტურის ძეგლები (ციხესიმაგრეები, სასახლეები, ეკლესიები და სხვ.)
2.ისტორიული მოვლენების დაუვიწყარი ადგილები (ბრძოლის ადგილები, ხელშეკრულებათა დადების ადგილები, ზეიმების და სხვ,)
3. ხელოვნების ნაწარმოებები
4. სამუზეუმო ექსპონატები:  (საყოფაცხოვრებო საგნები წარსულიდან და სხვადასხვა სიძველეები, ტანსაცმელი, სამკაულები  და სხვ.)

გამომსახველობით თვალსაჩინოებას  მიეკუთვნება
1. სურათები
2. ილუსტრაციები
3. რეპროდუქციები
4. ფოტოსურათები
5. პორტრეტები
6. კარიკატურები
7. კინოფილმები
8. დიაპოზიტივები
9. მაკეტები
10. მოდელები და სხვ.

პირობით-გრაფიკულ თვალსაჩინოებას მიეკუთვნება
1. გეგმები
2. რუკები
3. გრაფიკები
4. აქემები
5. დიაგრამები
6. გრაფიკები და სხვ.

ამასთან, გასათვალისწინებელია მოსწავლეთა ასაკი. მაგალითად დაბალ კლასებში სასურველი და საჭიროა გამოვიყენოთ საგნობრივი და გამომსახველობითი თვალსაჩინოების ნიმუშები. მაღალ კლასებში მეტი ყურადღება უნდა დავუთმოთ სიმბოლური, პირობით-გრაფიკული გამოსახულებანი (რუკები, დიაგრამები, სქემები და ა.შ.)

გამოყენებული ლიტ-რა: ისტორიის სწავლების მეთოდიკა. თბილისი 1999 წ.

ავტორები:  სერგო  ვარდოსანიძე, ზოია  ჩიმაკაძე, ელგა  ცქიტიშვილი.

აუდიოწიგნები

       აუდიოწიგნები

არაჩვეულებრივი პროექტი გაუკეთებია რადიო "იმედს".  თანდათან ივსება ქართული სივრცე ქართული მასალებით, რაც ძალიან მახარებს. კარგია. წარმატებებს ვუსურვებ. თუ კაცი რამეს მოიფიქრებს და დაიწყებს კეთებას, საქმე იმდენია რომ...